Darwin's twijfel
De meeste atheïsten weten dat er iets niet helemaal pluis is met hun wereldbeeld. Charles Darwin was de eerste die de nattigheid voelde.
In de laatste maanden van zijn leven, op 3 juli 1881, zo meldt Michael Flannery, schreef Darwin een brief aan William Graham. Darwin erkent daarin dat het ook zijn eigen innerlijke overtuiging is dat "het Universum niet het resultaat van toeval kan zijn". Maar dan, zo vraagt hij zich af, wat zijn de overtuigingen van een ontwikkelde aap, en dus ook van mezelf, eigenlijk waard? [21]
In de laatste maanden van zijn leven, op 3 juli 1881, zo meldt Michael Flannery, schreef Darwin een brief aan William Graham. Darwin erkent daarin dat het ook zijn eigen innerlijke overtuiging is dat "het Universum niet het resultaat van toeval kan zijn". Maar dan, zo vraagt hij zich af, wat zijn de overtuigingen van een ontwikkelde aap, en dus ook van mezelf, eigenlijk waard? [21]
"bij mij komt altijd de vreselijke twijfel op of de overtuigingen van de menselijke geest, die ontwikkeld is uit de geest van lagere dieren, wel enige waarde kunnen hebben of zelfs maar enigszins betrouwbaar kunnen zijn. Zou iemand vertrouwen stellen in de overtuigingen van een apengeest, als er in zo'n geest al overtuigingen zijn?"[20] |
De schrijver Leon Wieseltier merkte dit ook zeer gevat op in een bespreking van het boek "breaking the spell" van de filosoof Daniel Dennett.
"Maar als het verstand een product is van natuurlijke selectie, hoeveel vertrouwen kunnen we dan hebben in een rationeel argument voor natuurlijke selectie? De kracht van de het verstand is te danken aan haar onafhankelijkheid, en niets anders. Evolutionaire biologie kan zich niet op de kracht van de het verstand beroepen, zelfs als het deze vernietigt."[19] |
Atheïstische filosofe Patricia Churchland durft de implicaties voor onze ratio, die voortkomen uit het naturalisme, zeer duidelijk te erkennen.
“De basistaak van de hersenen is om lichaamsdelen daar te krijgen waar ze moeten zijn om ervoor te zorgen dat het organisme overleeft. Verbeteringen in sensomotorische beheersing verschaffen een evolutionair voordeel: een verfijndere manier om de wereld te begrijpen is voordelig zo lang zij… de overlevingskansen van het organisme vergroot. De waarheid, wat dat ook mag zijn, delft het onderspit.”[18] |
“Onze hoogontwikkelde hersen… zijn niet geëvolueerd onder de druk om wetenschappelijke waarheden te ontdekken, maar enkel en alleen om ons instaat te stellen, slim genoeg te zijn en nakomelingen voort te brengen.”[17] |
De atheïstische filosoof Thomas Nagel is eveneens weinig optimistisch.
“Kunnen we dan nog langer op het denken vertrouwen als een bron van kennis over de niet-evidente aard van de wereld? Ik geloof dat een evolutionair verhaal over de mensheid tegen een dergelijk vertrouwen spreekt.”[16] |
Waarom zou natuurlijke selectie een 'lichte paranoia' veroorzaken bij mensen?
Natuurlijke selectie selecteert de eigenschappen die het meest voordelig zijn voor het voortbestaan van de soort. Het selecteert bijvoorbeeld individuen met hersenen die een betere capaciteit hebben om te overleven. Deze individuen worden dus niet meer zo snel opgegeten, als de individuen met minder goed ontwikkelde hersenen. Wanneer zijn hersenen goed voor onze overleving? Als ze ons ideeën kunnen brengen die ons een grotere overlevingskans geven, bijvoorbeeld een vluchtroute in gedachten kunnen laten uitstippelen, of als ze ervoor zorgen dat wij snel en succesvol aan ‘Agent Detection’ kunnen doen. Een lichte paranoia voor wat betreft Agent Detection kan heel voordelig zijn voor individuen. Het belangrijke punt is dat natuurlijke selectie dus niet de eigenschappen selecteert die ons de waarheid geven over de realiteit, maar de eigenschappen die ons doen overleven. En deze twee gaat zeker niet altijd hand in hand. Volgens het naturalisme bestaat er dus altijd een kans dat onze overtuigingen niet redelijk of waarheidsgetrouw zijn omdat deze overtuigingen/ideeën ons een overlevingsvoordeel geven. We kunnen dus niet meer zeker zijn van de rede en van de pretenties van de Verlichting...
Reductionisme en naturalisme zijn zelfvernietigende filosofieën.
“Het universum is niets meer dan een verzameling van atomen in beweging, menselijke wezens zijn niet meer dan machines die DNA voortbrengen, en het voortbrengen van DNA is een zelfvoorzienend proces. Het is de enige bestaansreden van elk levend wezen.”[15] |
“De meest verwoestende kritiek van ontologisch reductionisme is dat het net zoals sciëntisme, zelfvernietigend is... |
"Als Dawkins gelijk heeft dat we het product zijn van gedachteloze ongeleide natuurlijke processen, dan geeft hij ons gerede twijfel aan de betrouwbaarheid van het menselijk cognitief vermogen en derhalve onvermijdelijk ook zelfs van Dawkins’ eigen wetenschap en atheïsme. Zijn biologie en zijn geloof in het naturalisme lijken dan ook met elkaar in strijd te zijn, zonder dat God er iets mee te maken heeft."[13] |
Conclusie
Het verstand wordt op een fundamentele wijze ondergraven door het naturalisme en het reductionisme.