2.   Objectieve morele waarden en plichten bestaan. 

Met premisse 2 gaan we eigenlijk allemaal akkoord, atheïsten, agnostici, sceptici en gelovigen. Bijna niemand die goed bij zijn verstand is zal premisse 2 ontkennen. Sommige zaken zijn echt gruwelijk verkeerd, zoals de Holocaust bijvoorbeeld. Als dit nog niet duidelijk is, loont het zich om de specifieke wreedheden die begaan zijn, eens te lezen, om een beeld te krijgen tot wat de mens in staat is als hij het kwaad in zijn hart laat overheersen. Van het Bloedbad van Nanking tot de zelfgecreëerde zombies van Jeffrey Dahmer, de afgronden van het kwaad zijn onpeilbaar. Voor een recentere gruwel hoef je alleen maar op youtube te kijken naar de afslachting van Christenen in Syrië.
"Mensen praten soms van beestachtige wreedheid, maar dat is een groot onrecht en belediging aan het adres van de beesten. Een dier kan nooit zo wreed als een mens zijn, zo artistiek wreed."[227]

Fjodor Dostojevski
Filosofen die over onze morele ervaringen reflecteren, zien geen enkele reden om aan deze ervaring als dusdanig te twijfelen, om dezelfde reden dat we ook niet twijfelen aan de ervaringen van onze zintuigen. Onze zintuigen zijn niet onfeilbaar, dat mag ons echter niet doen denken dat er geen externe realiteit buiten ons zelf bestaat. De meesten onder ons herkennen dat seksueel misbruik van een andere persoon verkeerd is. Daden als verkrachting, foltering en kindermisbruik zijn niet slechts sociaal onaanvaardbaar gedrag, het zijn morele walgelijkheden. Liefde, generositeit en zelfopoffering zijn daarentegen zeer goed. Mensen die dit niet zien, zijn eenvoudigweg gehandicapt, het morele equivalent van iemand die fysisch blind is.
"Het eenvoudigweg ontkennen van de moraal is niet goed genoeg. Men moet een overtuigende reden geven waarom verkrachting, het folteren van een baby'tje voor de fun, of het straffen van een onschuldige persoon moreel onschuldig is. De bewijslast ligt bij degene die de evidente morele waarheid ontkent.”[228]

Francis Beckwith
"In de praktijk zijn we allemaal morele realisten. Dit geldt ook voor de mensen die in de kroeg luidkeels beweren dat alle moraal een kwestie is van smaak. Zodra ze de kroeg verlaten en hun partner wordt op straat uitgemaakt voor 'hoer', of wanneer zijzelf verderop in het park gemolesteerd worden, verdwijnt hun relativisme als sneeuw voor de zon. Zulk postmodern geneuzel doet geen recht aan wat moraal in de praktijk voor ons is."[229]

Stefan Paas en Rik Peels
"Gegeven onze universele algemeen menselijke diepgewortelde morele ervaringen is het dan ook alleszins redelijk om te concluderen dat de bewijslast ligt bij moreel nihilisten die het bestaan van objectieve morele waarden proberen te ontkennen. Wij mogen immers in onze oordelen redelijkerwijs van onze algemeen menselijke zintuiglijke én innerlijke ervaringen uitgaan todat het tegendeel van deze ervaringen overtuigend beargumenteerd kan worden. Welnu, tot dusver is er nog geen enkel wijsgerig argument voor moreel nihilisme geformuleerd waarvan de premissen overtuigender zijn dan onze morele ervaringen zelf! Niet voor niets is moreel realisme verreweg de meest plausibele interpretatie van ons feitelijke morele taalgebruik en onze feitelijke morele oordelen."[230]

Emanuel Rutten
"In [onze] morele ervaring komen we objectieve morele waarden en plichten tegen, en dus, in de afwezigheid van een weerlegging of ‘defeater’ van dat geloof/deze overtuiging, zijn we volkomen rationeel om hieraan vast te houden. Moreel realisme is de standaard positie, en de morele scepticus moet met een krachtige weerlegging of defeater op de proppen komen om [de standaard positie] te weerleggen.

Men kan op een andere manier hetzelfde punt maken, zoals William Sorley dat doet, door ons begrip van de morele werkelijkheid te vergelijken met ons begrip van de fysieke werkelijkheid. Net zoals we niet buiten onze morele waarneming kunnen, om te proberen deze waarneming te rechtvaardigen, kunnen we ook niet buiten onze zintuiglijke waarnemingen om deze te proberen rechtvaardigen. Net zoals we in de afwezigheid van een weerlegging/defeater, vertrouwen op onze zintuiglijke waarnemingen die ons zeggen dat er een werkelijkheid van objectief bestaande fysieke voorwerpen om ons heen bestaat, zo kunnen we ook vertrouwen op onze morele waarneming die ons zegt dat er een objectief bestaande werkelijkheid van morele waarden en plichten bestaat. Voor elk argument dat scepticisme van onze morele waarnemingen vooropstelt, kunnen we een parallel argument formuleren die scepticisme vooropstelt van onze zintuiglijke waarnemingen. Maar je zou natuurlijk gek zijn om te twijfelen aan de waarheid van je zintuiglijke waarnemingen, die ons zeggen dat er een werkelijkheid van objectief bestaande fysieke voorwerpen bestaat. Op dezelfde manier, totdat we een weerlegging of defeater krijgen, moeten we onze morele waarneming van deze werkelijkheid van objectief bestaande waarden en plichten vertrouwen."[231]

William Lane Craig
“Morele relativisten zijn vreemd genoeg erg selectief over hun relativiteit, omdat echte consistentie de onzinnigheid van hun positie zou aantonen. De seksuele revolutionair Alfred Kinsey bewerkstelligde zijn normalisering van seksueel deviant gedrag door te beargumenteren dat (bijvoorbeeld) homoseksualiteit en ‘inter-specific matings (het equivalent van bestialiteit onder dieren) regelmatig plaatsvinden onder dieren. Omdat wijzelf ook niet meer dan dieren zijn, zo beargumenteerde hij, moeten homoseksualiteit en bestialiteit natuurlijk zijn, en dus niet immoreel. Maar volgens deze logica, zou alles wat regelmatig te zien is bij de dieren, zoals kannibalisme en seksuele brutaliteit, natuurlijk zijn en dus moreel voor menselijke wezens.”

Er is steevast een fundamentele contradictie tussen hetgeen de morele relativist zegt en wat hij doet. Het maakt niet uit wat een mens zegt over het niet bestaan van goed of kwaad, wanneer hem gevraagd wordt zijn geldbuidel te ledigen, door een dief of een agent van de fiscus, zal hij het altijd zien als een beroving, een echt onrecht i.p.v. een eenvoudige overdracht van geld.”[232]

Benjamin Wiker

2.1    Tegenwerping: Alleen de wetenschap kan ons iets over de werkelijkheid vertellen, over de moraal kunnen we dus niets zeggen. (sciëntisme)

“Er is slecht nieuws dat het sciëntisme blijft verontrusten. We moeten toegeven (ten minste aan ons zelf) dat voor vele vragen waar we de ‘juiste’ antwoorden voor zouden willen hebben, er geen antwoorden bestaan. Dit zijn vragen over de moraliteit van stamcel onderzoek of abortus of de bevestiging van het homohuwelijk of onze verplichtingen tegenover toekomstige generaties. Vele verlichte individuen, daaronder vele wetenschappers, denken dat redelijke mensen uiteindelijk de juiste antwoorden op deze vragen zullen vinden. Helaas moeten we onderkennen dat het enige wat we kunnen vinden, de antwoorden zijn die we zelf verkiezen. Hetzelfde geldt voor degenen die er niet mee akkoord gaan. Echte morele disputen kunnen op verschillende manieren beëindigd worden: door te stemmen, door wetsbesluit, door de vermoeidheid van de disputanten, door de kracht van het voorbeeld… Maar ze kunnen nooit opgelost worden door de juiste antwoorden te vinden. Er zijn er geen.”[233]

Alex Rosenberg
Voor een weerlegging van het Sciëntisme, zie puntje 10 van de bijsluiter en het blogartikeltje: Kan de wetenschap (straks) alles verklaren?

2.2    Tegenwerping: Culturen verschillen in morele waarden, dus bestaat er geen objectieve moraal. (moreel relativisme)

Ten eerste moet men een onderscheid maken tussen waarden en feiten:
"Op het eerste zicht, lijken de grote verschillen in morele praktijken van verschillende culturen, op een grote diversiteit aan fundamentele morele waarden te wijzen. Correct gedrag in de ene cultuur wordt verafschuwd in de andere. Vroeger dachten de Hudson Bay stammen dat vadermoord een nobele daad was. In India voordat de Britten er waren, wierpen Hindoe weduwen, in een praktijk die suttee genoemd wordt, zich levend op de brandstapel van hun overleden echtgenotes. In de Europese culturen, worden beide praktijken als immoreel beschouwd.

Een nadere blik onthult ons iets anders. De morele verschillen die wij waarnemen, zijn vaak slechts schijnbare verschillen. Het is een verschil in de waarneming van feiten… en niet een verschil in de morele waarden zelf. Feiten zijn beschrijvend, het zijn antwoorden op de volgende vraag: Wat is (het geval)? Een foetus is menselijk of is niet-menselijk. Euthanasie is een voorbeeld van moord of is dit niet. Waarden, anderzijds, zijn verplichtend, het zijn antwoorden op de volgende vraag: Wat moet of mag (niet) (het geval zijn)? Men mag niet vermoorden. Leven zou belangrijker moeten zijn dan keuze.

Het ongerechtvaardigde doden van mensen (moord) is verkeerd in elke cultuur op elk moment in de geschiedenis; Wat veranderd is, is het concept van de rechtvaardiging. Hitler rechtvaardigde het doden van Joden, want hij beschouwde hen ondermensen/untermenschen. Bij de Hudson Bay stammen, wurgden kinderen hun eigen ouders als een daad van vriendelijkheid/compassie/gehoorzaamheid, in plaats van hen te laten leven, tot wat zij zagen als een onproductieve leeftijd. 'Sterven in het belang van de groep was een punt van eer in deze stammen.' De onderliggende morele regel dat het nobel is om te sterven voor het welzijn van de anderen is een regel die alle culturen delen. Dat is wat soldaten doen. Hindoes waarderen de universele deugden van kuisheid en zuiverheid in hun vrouwen zo sterk dat rouwende weduwen deze deugd tot uiting brengen door een cultureel bepaalde praktijk, namelijk de zelfverbranding. Het woord suttee komt uit het Sanskriet ‘sati’. Dit woord betekent, kuise en zuivere vrouw."[234]

Greg Koukl
“Veel moreel relativisme komt voort uit intellectuele verwarring, i.p.v. slechte intenties. Mensen zien dat er grote verschillen doorheen de geschiedenis zijn tussen verschillende volkeren over wat precies moreel en immoreel bevonden wordt. Bijvoorbeeld was het volledig moreel om ongewenste kinderen te doden in het oude Rome; In feite werd het verlangd van de vaders, door de beroemde Twaalf Tafelen, dat ze alle gehandicapte kinderen zouden vermoorden. Het christendom ontkende dat dit moreel was en ontkende dus de legitimiteit van de Romeinse morele code. Wanneer het christendom het fundament van de samenleving werd, nadat Rome verbrokkeld, werden abortus en infanticide gezien als immoreel. Nu zijn de zaken weer aan het omkeren, en zijn we terug bij het oude Rome.

Maar het feit dat er onenigheid is wil niet zeggen dat moraliteit volledig relatief is. Dat is onzinnig. In geen enkele andere discipline zien we een onenigheid in het begin, als een teken van mislukking. Het feit van onenigheid is het startpunt van waar ons moreel onderzoek begint en het probleem dat door onderzoek opgehelderd moet worden. Dat is de reden waarom Aristoteles, de eerste grote moraalfilosoof, zijn boek over ethiek begint met het feit dat mensen het oneens zijn in morele kwesties, en eindigt met hoe ze echt zouden moeten denken en moreel handelen.”[235]

Benjamin Wiker
Zowel theïsten en atheïsten lijken het op dit punt met elkaar eens te zijn, namelijk dat er universele normen lijken te bestaan. Atheïsten, zoals bijvoorbeeld Victor Stenger en Dirk Verhofstadt, proberen evenwel te insinueren dat deze universele normen een probleem zouden zijn voor het christelijk geloof, want dit bewijst volgens hen dat de mensen hun moraal dus niet uit een boek halen. Ze rekenen er natuurlijk op dat niemand nog een flauw benul heeft van wat het woordje 'natuurrecht' betekent, en dat deze karikatuur, “We kunnen alleen de moraal uit de Bijbel afleiden”,
door geen enkele christelijke filosoof van enig aanzien, ooit verdedigd is geweest.
"Als iemand de moeite wil doen om de morele leer te vergelijken, van de oude Egyptenaren, Babyloniërs, Hindoes, Chinezen, Grieken en Romeinen, dan zal het hen echt wel verbazen, hoe zeer gelijkaardig ze zijn ten aanzien van elkaar en ten aanzien van die van ons."[236]

C.S. Lewis
“We kennen geen samenlevingen waarin dapperheid veracht wordt en lafheid eerbewijzen krijgt, waarin vrijgevigheid als ondeugd wordt beschouwd en ondankbaarheid als een deugd.” 

Solomon Asch, God een onhoudbare hypothese, p.175
“De gegevens wijzen echter uit dat de meerderheid van alle mensen van alle culturen en godsdiensten het eens zijn over een gemeenschappelijke verzameling morele standaarden. Er zijn natuurlijk allerlei verschillen, maar universele normen lijken er toch te bestaan.” 

Victor Stenger, God een onhoudbare hypothese, p.175
Deze universele normen werden vroeger het natuurrecht genoemd, omdat ze op eenvoudige manier uit de natuur der dingen kan afgeleid worden.
“Als we tegenwoordig spreken van 'natuurwetten', bedoelen we meestal dingen zoals zwaartekracht of erfelijkheid of scheikundige wetten. Maar wanneer vroegere denkers over de Wet van Goed en Kwaad spraken als 'de Natuurwet', dan bedoelden zij de Wet van de Menselijke Natuur. Hun gedachte daarbij was dat alle lichamen onder de wet van de zwaartekracht vallen en alle organismen onder de biologische wetten, en dat er zo ook een wet is voor het schepsel dat mens heet - met dit grote verschil, dat een lichaam niet de keuze heeft om de wet van de zwaartekracht al of niet te gehoorzamen, terwijl een mens de keuze heeft om de wet van de menselijke natuur te gehoorzamen of te overtreden. … ”

“Deze wet werd de Natuurwet genoemd omdat de mensen dachten dat iedereen hem van nature ken de en niet van anderen hoefde te leren. Ze bedoelden daar natuurlijk niet mee dat je nooit eens hier of daar een zonderling kon tegenkomen die er geen weet van had; je komt ook wel eens iemand tegen die kleurenblind of toondoof is. Maar wat de mensheid als geheel betrof meenden ze dat de menselijke idee van fatsoenlijk gedrag voor iedereen duidelijk was. En ik geloof dat ze daar gelijk in hadden. Als ze geen gelijk hadden, zou alles wat we over de oorlog hebben gezegd onzin zijn. Wat had het voor zin te zeggen dat de vijand fout was als het Goede niet een werkelijkheid is die de nazi’s ten diepste evengoed kenden als wij en die zij in praktijk hadden moeten brengen? Als zij geen idee hadden gehad van wat wij met 'goed' bedoelen, dan hadden we misschien nog wel tegen ze moeten vechten, maar we hadden het hun evenmin kwalijk kunnen nemen als de kleur van hun haar.”

C.S. Lewis [Onversneden Christendom, p.18-19]
Ten tweede kan men zelfs uit radicale verschillen geen conclusies trekken over de natuur of het wezen van de moraal, het ene kan namelijk niet uit het andere volgen. Anders begaat men een denkfout, de non sequitur:
"Zelfs als relativisten gelijk hebben dat culturen radicaal verschillen in hun fundamentele morele waarden, so what? De waarneming zelf bewijst niets. Gewoon omdat culturen verschillen over morele standpunten betekent niet  dat objectieve morele waarheid een fictie is. In de logica wordt dit een non sequitur genoemd, de conclusie volgt niet uit premissen.

Waarom zou de conclusie, dat er geen objectieve moraal bestaat en dat geen enkel cultuur juist of fout is voor wat betreft haar moraal, volgen uit het feit dat elke groep/cultuur denkt dat ze het bij het juiste eind heeft? Het simpele feit van onenigheid over de moraal leidt niet tot de conclusie dat er geen morele waarheid bestaat. Mensen die dat doen, verwarren de epistemologische kwestie (de accurate kennis van objectieve waarden) met de ontologische kwestie (het bestaan ​​van objectieve waarden). Momenteel zijn er tegenstrijdige opvattingen van heel veel zaken. Is homoseksualiteit genetisch bepaald, of wordt het bepaald door onze ontwikkeling (of een combinatie van beide)? Kan men mensen definiëren door hun lichaam, hersenen en centrale zenuwstelsel, of bezitten ze ook een immateriële ziel? Is er leven na de dood, of zullen we vergaan met ons lichaam? Is het verdwijnen van de equatoriale regenwouden een bedreiging voor de beschaving? ... Meningen over elk van deze onderwerpen lopen uiteen. Het feit dat er onenigheid is, wil echter niet zeggen dat er geen visie juist kan zijn. Hetzelfde geldt voor verschillen in morele waarden. Het enige wat men dus veilig kan concluderen uit antropologische waarneming, is dat mensen verschillende morele opvattingen hebben. Dat is alles."[237]

Greg Koukl

2.3    Tegenwerping: Het feit dat mensen zoveel discussiëren over de moraal en dat er morele dilemma’s bestaan, toont aan dat er geen objectieve moraal bestaat.

“Laten we eens nadenken over een moreel dilemma dat door universiteitsdocenten graag gebruikt wordt om hun studenten een relativistische visie aan te praten: vijf mensen proberen te overleven op een reddingsboot die slechts ruimte biedt aan vier personen. Tenzij er één persoon over boord wordt gegooid, zal iedereen verdrinken. Studenten bijten hun tanden stuk op dit morele dilemma en komen tot uiteenlopende conclusies. Vervolgens stellen zij vast dat uit hun verschil van inzicht blijkt dat morele oordelen altijd subjectief zijn.

Maar het dilemma toont in werkelijkheid het tegenovergestelde aan, namelijk het bestaan van een objectieve moraal! Waar blijkt dit dan uit? Nou, simpel uit het feit dat deze discussie volstrekt betekenisloos is als er geen objectieve moraal zou bestaan! Als alle normen en waarden relatief zijn en er geen [objectief] recht op leven zou bestaan, dan kun je in deze situatie zeggen: ‘Het maakt geen bal uit wat je beslist. Gooi iedereen maar overboord! Wat kan het mij schelen?’ Juist uit het feit dat wij in onze maag zitten met dit dilemma blijkt duidelijk dat we weten hoe kostbaar het leven is.

Het kan dus zijn dat mensen in bepaalde omstandigheden een onjuist moreel oordeel vellen, maar over de grondbeginselen kunnen we het allemaal eens zijn. Iedereen weet bijvoorbeeld dat moord verkeerd is. Hitler wist dat ook. Daarom moest hij de joden eerst van hun menselijke waardigheid beroven voordat hij op een rationele manier kon beweren dat deze mensen gedood moesten worden. Zelfs kannibalen schijnen te weten dat het verkeerd is onschuldige mensen te doden. Misschien zijn kannibalen van mening dat wezens die bij een andere stam horen niet als mensen aangemerkt hoeven te worden, maar het is ook mogelijk dat ze wel degelijk weten wat ze doen. Waarom zou anders, zoals J. Budziszewski opmerkt, zouden kannibalen omstandige uitdrijvingsrituelen uitvoeren voordat zij het leven van hun slachtoffers nemen? Zij zouden deze rituelen nooit uitvoeren als zij zich er niet van bewust waren dat er iets grondig mis is met wat zij van plan zijn te gaan doen.

Over de grondbeginselen zijn we het … met elkaar eens, ook al kunnen we over ingewikkelde problemen verschillend denken. Het feit dat er ingewikkelde morele kwesties bestaan betekent nog niet dat er geen objectieve morele wetten zijn, net zo min dat ingewikkelde wetenschappelijke vraagstukken aantonen dat er geen objectieve natuurwetten zijn. Wetenschappers ontkennen niet dat er een objectieve wereld bestaat wanneer zij in de natuurlijke omgeving op een lastig vraagstuk stuiten…. Wij moeten dus niet het bestaan van een objectieve moraal ontkennen omdat het ons moeite kost om in bepaalde omstandigheden het juiste antwoord te vinden. Op het gebied van de moraal zijn er eenvoudige en complexe vraagstukken, zoals dit ook het geval is op het terrein van de wetenschap.”[238]

Frank Turek

2.4    Enkele tips voor de theïst:

“Ondanks hun gepretendeerde morele relativisme, zullen atheïsten niettemin toegeven dat Adolf Hitler bijzonder boosaardig was. Heb je ze zover gekregen dit punt toe te geven, stel aan ze voor om de meest wansmakelijk passages voor te lezen uit Mein Kampf (een speciale uitgave die je toevallig bij je droeg). Na ongeveer een half uur, trek je een diepe frons en zeg je, ‘Hé wacht even,’ ondertussen verwijder je de stofomslag van het boek, ‘hoe is dat gebeurt? Dit is mijn kopie van Margaret Sanger’s The Pivot of Civilization! Zeg, was zij niet de oprichter van Planned Parenthood?’”

“Organiseer een Darwin gespreksavond. Nodig een aantal van je atheïstische vrienden uit en voer een discussie over Darwin, en lees dan enkele van zijn briljante passages uit zijn Afstamming van de Mens waar hij eloquent schrijft over het belang van eugenetica, de biologisch gefundeerde morele en intellectuele inferioriteit van de “mindere rassen”, en de onontwijkbare evolutionaire uitroeiing van de ‘neger’ en de ‘Aboriginal’.”[239]

Benjamin Wiker